🏆 การกำหนดความถี่การสอบเทียบเครื่องชั่งน้ำหนักอย่างไร

6 เดือน – 1 ปี – 2 ปี… เลือกแบบไหนจึงเหมาะสมที่สุด?

1. เหตุผลที่ต้องสอบเทียบสม่ำเสมอ

- ลดความเสี่ยงด้านคุณภาพและความปลอดภัย: น้ำหนักผิดเพียง ±0.1 % อาจสร้างต้นทุนหรือปัญหาสูตรผลิตจำนวนมหาศาล
- คงความสอดคล้องกับมาตรฐาน: ISO 9001, ISO/IEC 17025, OIML R76, GMP, FDA ฯลฯ มักกำหนดให้เครื่องชั่งต้องมีเอกสารสอบเทียบพร้อม Traceability
- ติดตามแนวโน้มดริฟต์ (Drift): อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์/โหลดเซลล์เสื่อมตามอายุ การสอบเทียบทำให้รู้ว่าความคลาดเคลื่อนเพิ่มเร็วแค่ไหน

2. ปัจจัยหลักที่ใช้ “ตัดสิน” รอบสอบเทียบ

2.1 ความสำคัญต่อกระบวนการ (Criticality)
- ผลลัพธ์ชั่งน้ำหนักส่งผลต่อความปลอดภัย กฎหมาย หรือมูลค่าสินค้าหรือไม่? ( ยิ่งสำคัญ → รอบสั้น )

2.2 ความแม่นยำ (Accuracy Class)
- ต้องการ 0.01 g, 0.1 g หรือเพียง ±1 %? (ยิ่งละเอียด → รอบสั้น )

2.3 ประวัติการดริฟต์
- ผลสอบเทียบย้อนหลังเกิน Tolerance กี่ครั้ง? ( ดริฟต์เร็ว → รอบสั้น )

2.4 คู่มือผู้ผลิต
- ผู้ผลิตแนะนำอย่างไร? ( ปรับตามคำแนะนำ )

2.5 ต้นทุน-ความเสี่ยงทางการเงิน
- ชั่งผิดหนึ่งครั้งเสียหายกี่บาท? ( เสี่ยงสูง → รอบสั้น )

3. วิธีประเมินและปรับรอบสอบเทียบให้เหมาะสม

3.1 เก็บข้อมูลสอบเทียบย้อนหลัง ≥ 3 ครั้ง
- คำนวณ %Drift ต่อปี = (ค่าผิดล่าสุด − ค่าผิดครั้งก่อน) / ช่วงเวลา

3.2 สร้าง Control Chart ของค่าความคลาดเคลื่อน
- จุดข้อมูลแตะเส้นเตือน (Warning Limit) → ทบทวนเพิ่มความถี่

3.3 ทดสอบระหว่างรอบ (Intermediate Check)
- ใช้น้ำหนักทดสอบ (Check-weight) 5–10 % และ 80–100 % ของช่วงชั่ง

3.4 ดูกฎหมาย/มาตรฐาน
- อุตสาหกรรมเภสัชภัณฑ์มักกำหนดไม่เกิน 12 เดือน

3.5 โปรแกรมบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance)
- รวมการสอบเทียบกับการบำรุงรักษาเพื่อลด Downtime และค่าใช้จ่าย

⭐ สรุปแนวปฏิบัติ